Morskie farmy wiatrowe przemienią obraz polskiej energetyki, umożliwiając pozyskiwanie taniej, czystej energii i dając impuls do budowy nowej branży w krajowej gospodarce.
Budowa morskich farm wiatrowych
Cel wyznaczony w strategii:
Projekty Baltica
W lutym 2021 r. PGE Polska Grupa Energetyczna i Ørsted podpisały umowę o utworzeniu spółki joint venture 50/50, której celem będzie rozwój, budowa i eksploatacja dwóch morskich projektów wiatrowych na Morzu Bałtyckim o łącznej mocy do 2,5 GW. Szacowane nakłady inwestycyjne sięgają 35 mld zł.
W maju 2021 r. umowa została sfinalizowana, a partnerzy posiadają obecnie po 50 proc. udziałów w projektach Baltica 2 i Baltica 3, składających się na Morską Farmę Wiatrową Baltica – największą inwestycję offshore w polskiej części Bałtyku.
Baltica 2 i Baltica 3 znacząco przyczynią się do transformacji Polski w kierunku zielonej energii, przyspieszą rozwój lokalnego łańcucha dostaw i pobudzą aktywność gospodarczą na wiele lat. Obydwa etapy otrzymały już pozwolenia środowiskowe i podpisały umowy przyłączeniowe do sieci, a 7 kwietnia 2021 r. uzyskały ze strony Urzędu Regulacji Energetyki kontrakty różnicowe. W zależności od ostatecznych decyzji inwestycyjnych Ørsted i Grupa Kapitałowa PGE, Baltica 3 (1 GW) może zostać uruchomiona w 2026 roku, a Baltica 2 (1,5 GW) przed 2030 rokiem. Kolejny etap projektu budowy morskich farm wiatrowych przez PGE – Baltica 1 o mocy 0,9 GW – przewidziany jest do realizacji po roku 2030.
W kwietniu 2021 r. Urząd Regulacji Energetyki przyznał dla Baltica 2 i Baltica 3 prawo do pokrycia ujemnego salda (tzw. kontraktu różnicowego) zapewniającego cenę nie wyższą niż 319,60 zł/MWh zgodnie z rozporządzeniem Ministra Klimatu i Środowiska oraz Ustawą o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych, tzw. ustawą offshore. Przyznanie kontraktu różnicowego uzależnione jest od ostatecznej zgody Komisji Europejskiej.
W lipcu 2021 r. PGE i Ørsted wybrały konsorcjum Geoquip Marine i MEWO S.A. do wykonania badań geotechnicznych dna morskiego. Badania podłoża gruntowego dna morskiego to jeden z kluczowych elementów przygotowania do budowy instalacji offshore. W zakres prac wchodzi wykonanie głębokich odwiertów, badań wykonywanych w celu określenia kolejności i głębokości zalegania warstw geologicznych (tzw. sondowania CPT), płytkich odwiertów, a także przeprowadzenie badań laboratoryjnych na morzu i lądzie. Realizacja prac związanych z badaniami podłoża jest niezbędna do uzyskania finalnej decyzji inwestycyjnej i rozpoczęcia budowy morskich farm wiatrowych.
W sierpniu 2021 r. PGE Polska Grupa Energetyczna wyłoniła doradcę finansowego przy budowie farm Baltica 2 i Baltica 3, składających się na Morską Farmę Wiatrową Baltica – największą inwestycję tego typu w polskiej części Bałtyku. Doradcą PGE w pozyskiwaniu finansowania do budowy morskich farm wiatrowych na Bałtyku będzie Société Générale.
PGE i Ørsted notyfikowały również indywidualną cenę w kontrakcie różnicowym dla obu realizowanych wspólnie etapów projektu Morskiej Farmy Wiatrowej Baltica – Baltica 2 i Baltica 3. Po weryfikacji dokumentacji przez Urząd Regulacji Energetyki oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów została ona przekazana do Komisji Europejskiej i oczekuje na wydanie decyzji.
W ramach projektu Baltica uruchomiono również przetargi:
- na dostawcę generatorów turbin wiatrowych
- na wynajem statków instalacyjnych morskich turbin wiatrowych
- wykonanie III etapu badań geotechnicznych (analiza struktury geologicznej dna morskiego i jego wytrzymałość do posadowienia fundamentów morskich turbin wiatrowych)
- na generalnego wykonawcę przyłącza lądowego
Pozostałe projekty offshore
W styczniu 2021 roku PGE, Tauron Polska Energia i Enea podpisały list intencyjny w sprawie współpracy przy przyszłych projektach morskich farm wiatrowych. W podpisanym liście intencyjnym spółki wyraziły wolę nawiązania strategicznej współpracy, związanej z przyszłymi projektami inwestycyjnymi w zakresie morskiej energetyki wiatrowej na obszarze Polskiej Wyłącznej Strefy Ekonomicznej Morza Bałtyckiego. Motywacją do podjęcia współpracy jest uzyskanie efektu synergii przy podejmowaniu wspólnych inwestycji w obszarze offshore.
W listopadzie 2021 roku PGE Polska Grupa Energetyczna podpisała z Tauronem Polską Energią oraz Eneą warunkowe umowy sprzedaży udziałów w czterech spółkach projektowych, których zadaniem będzie pozyskanie pozwoleń lokalizacyjnych na budowę farm offshore w Polskiej Wyłącznej Strefie Ekonomicznej na Morzu Bałtyckim. Podpisane umowy są umowami warunkowymi. Zgoda UOKiK była jedynym warunkiem zawieszającym dla obu umów przedwstępnych. Wniosek do Prezesa UOKiK o koncentrację PGE S.A. z ENEA S.A. został złożony 5 lipca 2021 roku, natomiast zgoda na dokonanie koncentracji została wydana 23 grudnia 2021 roku. Wniosek do Prezesa UOKiK o koncentrację PGE S.A. z TAURON Polska Energia S.A. został złożony 28 października 2021 roku. Zgoda na dokonanie koncentracji została wydana 10 stycznia 2022 roku.
Pozwolenia lokalizacyjne
W trakcie realizacji są procesy uzyskiwania pozwoleń lokalizacyjnych dla morskich farm wiatrowych – na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp. PGE złożyła do Ministerstwa Infrastruktury 7 takich wniosków (listopad 2021 – 2 wnioski; 26 stycznia 2022 – 3 wnioski; 2 lutego 2022 – 1 wniosek, 9 lutego 2022 – 1 wniosek)
Nasze inwestycje w energetykę morską realizujemy w oparciu o przemyślaną strategię i rachunek ekonomiczny. Zainteresowani jesteśmy perspektywicznymi obszarami na Bałtyku, które w niedalekiej przyszłości pozwolą nam na rozwój w obszarze offshore. Zgodnie z planem konsekwentnie wnioskujemy o pozwolenia lokalizacyjne dla naszych farm wiatrowych na kolejnych obszarach
Budujemy przemysł offshore w Polsce
Realizowane przez PGE inwestycje w morskie farmy wiatrowe to pionierskie projekty na polskim rynku – tym samym Grupa PGE przyczynia się do tworzenia nowego sektora gospodarki w naszym kraju. Budowa i rozwój sektora morskiej energetyki wiatrowej na polskim wybrzeżu pozytywnie wpłynie na rozwój krajowej gospodarki, w szczególności w wymiarze regionalnym – na całym Pomorzu. Lokalne firmy będą mogły skorzystać m.in. z zamówień od generalnych wykonawców, a istniejąca infrastruktura na Wybrzeżu daje możliwości rozwoju polskiej logistyki portowej i transportowej.
Podobna idea zwiększania udziału local content oraz budowy wartości dodanej w polskiej gospodarce przyświeca Porozumieniu sektorowemu na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce, którego PGE jest jednym z sygnatariuszy.
Stale prowadzimy także dialog z dostawcami i podwykonawcami w formie tzw. Suppliers Days. W kwietniu 2022 r. przeprowadziliśmy takie prezentacje online, a wzięło w nich udział ok. 800 przedstawicieli firm zainteresowanych współpracą, w tym ponad 500 z Polski, co wskazuje na duże zainteresowanie ze strony polskich przedsiębiorstw. W czerwcu przeprowadziliśmy warsztaty dla dostawców, w których położyliśmy nacisk na standardy QHSE. Podczas organizowanych wydarzeń przeznaczonych dla dostawców nie tylko wskazujemy na możliwe pola współpracy, ale także wskazujemy na wymogi, jakie stawiane są potencjalnym podwykonawcom.
Nasze działania procentują, gdyż pierwsi krajowi wykonawcy już biorą udział w naszych morskich inwestycjach. W sierpniu wybraliśmy wykonawcę projektu budowlanego dla części morskiej MFW Baltica: będzie nim konsorcjum polskiego oddziału grupy Ramboll (z Danii) i gdańskiego biura projektowego Projmors. Ogłaszamy kolejne kluczowe przetargi – wiosną ogłosiliśmy postępowanie na generalnego wykonawcę części lądowej morskiej farmy wiatrowej Baltica, w sierpniu na inżyniera kontraktu dla części lądowej.
W ramach działań związanych z rozwojem sektora offshore, PGE dba również o rozwój kadr. Już teraz poszukiwani są eksperci w wielu obszarach związanych z sektorem offshore wind, m.in. z zakresu projektowania, budowy, eksploatacji i serwisowania morskich elektrowni wiatrowych. W procesie przygotowania inwestycji niezbędni są także menedżerowie, którzy będą potrafili sprawnie nim zarządzić, a później nadzorować prawidłowe działanie morskich farm wiatrowych. Przygotowanie strategii dla projektów na morzu, tworzenie i obsługa instrumentów finansowych dla powstających inwestycji, zarządzanie ryzykiem czy zarządzanie kryzysowe – to tylko kilka przykładów możliwości rozwoju kariery w powstającej w Polsce perspektywicznej branży morskiej energetyki wiatrowej.
Dlatego też PGE Polska Grupa Energetyczna połączyła siły z Uczelnią Łazarskiego, aby w oparciu o kadrę dydaktyczną renomowanej uczelni w Polsce i ekspertów-praktyków z doświadczeniem w branży offshore przygotować program studiów podyplomowych o nazwie „Morska energetyka wiatrowa: zarządzanie, przygotowanie i realizacja inwestycji”, które zostaną uruchomione od października 2022 r. i skierowane są do wszystkich zainteresowanych rozwojem zawodowym w obszarze morskiej energetyki wiatrowej. Będzie to pierwszy w Polsce kierunek przygotowujący ekspertów do zarządzania procesami inwestycyjnymi w morskiej energetyce wiatrowej.
Z kolei we współpracy z Uniwersytetem Morskim w Gdyni, pod patronatem PGE utowrzony został kierunek „Zarządzanie ryzykiem w morskim przemyśle wydobywczym i energetyce wiatrowej”. Studia przeznaczone są dla kadry menadżerskiej i technicznej przedsiębiorstw prowadzących działalność w całym przemyśle offshore i jego sektorach składowych. Z oferty mogą skorzystać zarówno specjaliści z branży OO&G (Offshore Oil&Gas) jak i OWE (Offshore Wind Energy). Absolwenci kierunku zdobędą wiedzę i umiejętności związane przede wszystkim z efektywnym i bezpiecznym zarządzaniem ryzykiem w projektach offshore. Zadba o to wykwalifikowana kadra złożona m.in. ze specjalistów od żeglugi morskiej, bezpieczeństwa, prawa, a także ekspertów-praktyków z sektora morskiej energetyki wiatrowej.
Budowę instalacji i towarzyszącej jej infrastruktury poprzedza konieczność wykonania szeregu badań. Nie wyobrażamy sobie realizacji programu offshore Grupy PGE bez współpracy z polskimi instytucjami naukowymi, zwłaszcza z Pomorza. Wiedza, jaką posiadają naukowcy Instytutu Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk, będzie cennym walorem w toku naszej dalszej współpracy. Jestem przekonany, że polska nauka będzie miała istotny wkład w realizację projektów związanych z morską energetyką wiatrową i że ten udział będzie coraz większy.
Budowanie nowego sektora gospodarki to również współpraca z ośrodkami naukowymi:
- Jesienią 2021 roku Instytut Maszyn Przepływowych PAN zakończył realizowany dla PGE Baltica projekt badawczy mający na celu zbadanie efektu blokowania przepływu wiatru przez duże morskie farmy wiatrowe, tzw. blockage effect. W wyniku prac stworzony został zaawansowany model przepływu powietrza przez instalacje offshore,
- W czerwcu 2022 r. PGE Baltica z Grupy PGE oraz Instytut Budownictwa Wodnego PAN podpisały list intencyjny, który otwiera drogę do współpracy w celu rozwoju sektora morskiej energetyki wiatrowej. List intencyjny obejmuje m.in. konsultacje merytoryczne i operacyjne podczas prac projektowych rozwijających projekty morskich farm wiatrowych na Morzu Bałtyckim, a w szczególności dotyczy współpracy przy badaniach związanych z infrastrukturą portową.